PIT PARION Oppmodar fartil å lesa for borna Bibliotekar Silje Vågen Torbjørnsen er lærarutdanna og brenn for leseglede blant dei yngste. Bibliotekar Silje Vågen Torbjørnsen saknar fleire mannlege leseførebilete. ANDREARYGGNØTTVEIT – Det er viktig at foreldra tek sin del av ansvaret for lesinga, særleg far, som har stor påverkingskraft, spesielt på gutane, meiner Silje Vågen Torbjørnsen Våge ved Fitjar Folkebibliotek. Mor på biblioteket Som bibliotekar ser ho at det er ei over- vekt av mødrer som tek ansvar for å ta borna med på biblioteket. At ungane kjem seg på biblioteket er sjølvsagt flott, men Torbjørnsen skulle ynskja fleire fedrar kom. Torbjørnsen meiner dette kan ha samanheng med at mor gjerne tek seg av lesing og andre skulerelaterte aktivitetar, medan far tek større del i andre fritidsaktivitetar. – Eg veit ikkje om det er eit mønster, men dei snakkar jo om at gutane er taparane i skulen, peikar den lærarutdanna bibliote- karen på. Ho oppmodar difor mødrene til å trekkje seg litt tilbake, og gje rom for far i leseopplevinga. I ein engelsk studie frå 2009 svara britiske 15-åringar at personar i familien var den viktigaste leseinspirasjonen. Deretter følgde vener og lærarar. Ei anna studie synte at engelske fedrar les stadig mindre for borna sine, fordi dei ikkje hadde tid og overskot. – Me er førebilete for ungane våre, men me manglar desse mannlege førebileta, seier bibliotekaren uroa, og legg til med eit smil: – Så ideelt sett skulle eg ynskje at eg var ein mann som stod her og sa dette. Gutelesnad Norske jenter gjer det betydeleg betre enn gutar i lesing, noko som ikkje har endra seg særleg sidan den første PISA-undersøkinga. Ifølgje desse studiane les halvparten av norske gutar på 15 år frivillig kvar dag, medan kring 70 prosent av jentene gjer det same. Desse tala uroar mange. Bibliotekaren peiker på at gutar les, men at dei kanskje les andre ting enn jentene. Det er til dømes mykje tekst i data- spel. Ho meiner likevel at romanen og opp- levinga ein får der, er ein verdi i seg sjølv. Den skal tidleg lesast for… Bibliotekaren peiker òg på at ungar som får gode opplevingar med bøker tidleg, vert lesande vaksne. Forsking underbyggjer dette, og syner i tillegg at høgtlesing styrkar utviklinga av både talespråk og lese- og skriveferdig- heiter. Det syner seg òg at foreldre med lågare sosioøkonomisk status bruker mindre tid på bøker – både sjølv og saman med borna. – Det er nokre forskjellar der som ikkje har utjamna seg, men gode lesekunn- skapar er stadig viktigare, fordi alt går føre seg på tekst, understrekar Torbjørnsen. Kultur, språk og litteratur På nettsida vår kan du og lesa om Pirionkurs: Korleis kan vaksne blimedvitne brukarar og formidlarar av språk, kultur og identitet? Faste spalter: BOKPRAT | MIN BARNEHAGE | LES FOR MEG | AKTUELT www.pirion.no facebook/pirion@avisapirionfor degsom jobbar medbarn Tips oss på pirion@pirion.no Me vil gjerne ha tips og innspel om det er noko du syns me bør ta opp, eller om du PiRion har tips om bøker me bør skriva om. Sjå og www.pirion.no PIRION ER STØTTA AV KUNNSKAPSDEPARTEMENTET, FAGFORBUNDET OG LNK PIRION 4/2015, 16. årgangen – ISSN 1502-3036 Utgivar: Stiftinga Pirion Heimeside: www.pirion.no Ansvarleg redaktør: Svein Olav Langåker, mobil 94 87 53 65 E-post: pirion@pirion.no Korrektur: Halldis Furre Form gjeving: Salikat design  fbaargang2015 fbseksjonKIR